ما نه فقط با زبان، بلکه با تمام اجزای بدن‌مان با دیگران ارتباط برقرار می‌کنیم و پیام‌های غیر کلامی سهم بسیار زیادی را در ارتباطات ما به خود اختصاص می‌دهند. احتمالا حرکات بدن بیشتر از زبان هم بتوانند حقایق را در مورد ما و یک موضوع بیان کنند. بنابراین شناخت زبان بدن و تکنیک‌های ارتباط غیرکلامی می‌تواند نقش بسیار زیادی در شیوه ارتباطات ما در جامعه ایفا کند و بر روابط ما با دیگران از نظر کمی و کیفی اثرگذار است. در این مطلب قرار است به سراغ این موضوع برویم و به شما بگوییم چرا باید زبان بدن و ارتباط غیرکلامی را یاد بگیریم؟
زبان بدن چیست؟
ارتباط به دو دسته ارتباط کلامی و غیرکلامی تقسیم می‌شود. زبان بدن یا Body Language بخشی از ارتباط غیر کلامی است. تعاریف زیادی برای انواع ارتباط از جمله زبان بدن گفته شده است، اما در یک تعریف ساده می‌توان گفت زبان بدن مجموعه پیام‌هایی است که به صورت فیزیکی توسط چشم، دست و به طور کلی حالات بدنی ما فرستاده می‌شود و در انتقال احساسات و اطلاعات نقش بسیار برجسته‌ای را ایفا می‌کند.
آشنایی با زبان بدن در زندگی روزمره کاربردهای بسیار زیادی دارد و می‌تواند به بهبود روابط اجتماعی و موفقیت بیشتر افراد در زمینه‌های مختلف زندگی جمعی به ویژه پیشرفت‌های شغلی و تحصیلی کمک کند.
اهمیت یادگیری زبان بدن
احتمالا اولین سوال شما این باشد که یادگیری زبان بدن چه اهمیتی دارد و چه فایده‌ای می‌تواند در زندگی ما داشته باشد؟ زبان بدن به اندازه‌ای مهم است که شاید بتوان آن را زبان مشترک همه انسان‌های دنیا دانست.
آشنایی با زبان بدن هم به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از رفتار و حرکات دیگران در روابط داشته باشیم و هم ما را برای استفاده بهتر از حرکات بدن برای تاثیرگذاری بیشتر بر دیگران یاری می‌دهد.
یادگیری زبان بدن شما را با نگرش‌های واقعی افراد آشنا می‌کند و به شما می‌گوید که آن‌ها چه احساسی در مورد شما دارند و چه چیزی در ذهن آن‌ها می‌گذرد. برای نمونه یادگیری زبان بدن به شما کمک می‌کند تا به خوبی بتوانید نشانه‌های دروغ گفتن یا اضطراب را در افراد تشخیص دهید و روابط‌تان با آن‌ها را بر مبنای این شناخت پایه‌گذاری کنید.
ضمن اینکه با شناخت کافی از زبان بدن و علائم آن می‌توانید بر حرکات بدن خود تسلط بیشتری داشته باشید و آن‌ها را کنترل کنید. برای نمونه اگر اضطراب دارید و نمی‌خواهید دیگران متوجه استرس شما بشوند، می‌توانید با استفاده از تسلطی که به زبان بدن دارید حالات چهره و بدن را کنترل کنید و از پس موقعیت‌های استرس‌زای زندگی‌تان به خوبی برآیید.
آشنایی با زبان بدن به ویژه در ارتباط با کسانی که در بیان احساسات خود با مشکل مواجهند، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
در کل می‌توان گفت با استفاده از زبان بدن می‌توانید کیفیت و کمیت روابط خود را در زندگی اجتماعی بهبود ببخشید و هم به درک بهتری از طرف مقابل‌تان برسید و هم بتوانید منظور خود را بهتر به دیگران منتقل کنید.
تکنیک‌های زبان بدن
حال که با مفهوم زبان بدن و تاثیر آن در زندگی روزمره و اثرگذاری آن بر دیگران آشنا شدیم، به سراغ این موضوع مهم و حیاتی می‌رویم که چگونه از آشنایی با زبان بدن برای تاثیرگذاری بر دیگران استفاده کنیم. در زیر به این موضوع پرداخته‌ایم و به سراغ تکنیک‌هایی رفته‌ایم که با استفاده از آن‌ها می‌توانید از زبان بدنتان استفاده کنید و در ارتباط با دیگران تاثیر بیشتری بر آن‌ها بگذارید. همچنان همراه ما باشید.
1. حرکات چشم و تماس چشمی
احتمالا همه ما این را قبول داریم که هیچ کدام از اعضای بدن به اندازه چشم‌ها نمی‌توانند واقعیت را در خصوص ما و آنچه در ذهن‌مان می‌گذرد، بیان کنند. شما از طریق برقراری ارتباط چشمی می‌توانید اطلاعات بسیار زیادی درباره دیگران به دست آورید و همچنین می‌توانید تاثیر بسیار زیادی هم بر آن‌ها داشته باشید.
برقراری تماس چشمی، عنصر مهمی در برقراری روابط با دیگران محسوب می‌شود و نباید اثرگذاری آن را در کیفیت بالای روابط اجتماعی نادیده گرفت. سعی کنید در ارتباط با دیگران همیشه این تماس چشمی را داشته باشید، اما مراقب هم باشید و حد و حدود برقراری تماس چشمی را با توجه به موقعیتی که در آن قرار دارید، رعایت کنید.
اگر شما دائم به زمین نگاه کنید طرف مقابل حس می‌کند، حرف‌ها و صحبت‌هایش اهمیتی برای شما ندارد و شما توجهی به او ندارید و اگر هم در برقراری تماس چشمی زیاده‌روی کنید، طرف مقابل‌تان معذب می‌شود و نمی‌توانید تاثیر خوبی بر او داشته باشید.
2. حرکات دست
دست‌ها هم نقش بسیار زیادی در انتقال پیام و زبان بدن ایفا می‌کنند. ارتباط بسیار زیادی هم بین مغز شما و دستانتان وجود دارد و از طریق دست دادن و نوع حرکات دست‌ها می‌توانید اطلاعات بسیار خوبی درباره دیگران به دست آورید.
شما می‌توانید از دستانتان برای موفقیت بیشتر در ارتباط با سایرین و اثرگذاری بیشتر بر آن‌ها هم استفاده کنید. این را بدانید که حرکات دست مناسب و به جا، یکنواختی و خسته کنندگی مکالمه را تا حد زیادی کم می‌کند.
البته رعایت حد و حدودها در این مورد هم بسیار ضروری است. تکان دادن زیادی دست و سر می‌تواند خود به عاملی مزاحم و خسته‌کننده در ارتباط با سایر افراد تبدیل شود.
3. تنفس
حتی نفس کشیدن شما هم در زبان بدن اهمیت زیادی دارد و می‌تواند پیام‌های بسیاری را به طرف مقابل‌تان در یک گفتگو منتقل کند. آرامش و اضطراب افراد یکی از مفاهیمی است که با استفاده از نحوه نفس کشیدن می‌توان نتیجه گرفت. تنفس آرام و طولانی از آرامش شما صحبت می‌کند و تنفس تند و سریع می‌تواند نشانی از وجود اضطراب در شما باشد.
4. لحن صدا
تن صدا و لحنی که با آن صحبت می‌کنید هم می‌تواند پیام‌های زیادی را به دیگران منتقل کند. داشتن لحن گرم و همراه با مهربانی و همدلی اثرگذاری متفاوتی نسبت به لحن معمولی و سرد و یا لحن خشن و تهدیدآمیز دارد. تنظیم تن و لحن صدا هم برای رسیدن به نتیجه دلخواه در ارتباط با دیگران و اثرگذاری بهتر و مطلوب‌تر بر آن‌ها بسیار موثر است.
5. نحوه نشستن و ایستادن
شما به راحتی با توجه به نوع نشستن یا ایستادن یک نفر می‌توانید تشخیص دهید که او در حالت آرامش قرار دارد و یا اضطراب و استرس زیادی را تجربه می‌کند، حتی اگر آن را به زبان هم نیاورد. برای مثال وقتی می‌بینید کسی دائم پاهایش را تکان می‌دهد، می‌توانید متوجه وجود اضطراب در این فرد بشوید. درونگرا یا برونگرا بودن افراد را هم تا حد زیادی می‌توان با توجه به نحوه ایستادن و یا نشستن آن‌ها مشخص کرد. برای نمونه قوز کردن می‌تواند نشانه‌ای از خجالتی بودن یک شخص باشد.
[su_note note_color=”#FFFF66″ text_color=”#333333″ radius=”3″ class=”” id=””]بیشتر بخوانید: درونگرا و برونگرا چیست؟[/su_note]
پس با نحوه نشستن و ایستادن خود می‌توانید پیام‌های بسیار زیادی را به دیگران منتقل کنید. ضعیف و خیلی شل ایستادن این پیام را به دیگران می‌فرستد که شما اعتماد به نفس زیادی ندارید و به خودتان مطمئن نیستید. بنابراین در ارتباطات خود به نحوه نشستن و ایستادن نیز توجه و سعی کنید با توجه به موقعیتی که در آن قرار دارید و هدف‌تان از برقراری ارتباط با دیگران، حالات بدنی خود را هم کنترل کنید.
6. نوع لباس پوشیدن
نوع لباس پوشیدن یکی دیگر از مهم‌ترین نکاتی است که می‌تواند در شکل دادن طرز فکر دیگران در خصوص شما تاثیر بسیار زیادی داشته باشید. افراد بیشتر اوقات طبقه اجتماعی، تحصیلات، شغل و بسیاری موارد دیگر را با توجه به نوع لباس پوشیدنتان قضاوت می‌کنند. بنابراین در این مورد سعی کنید نهایت وسواس و دقت را به خرج دهید و تاثیرگذاری بر دیگران را در ارتباطات خود با پوشیدن لباس مناسب چند برابر کنید.
7. حالت صورت
یکی از تکنیک‌هایی که می‌تواند به ما برای شناخت احساسات درونی افراد و پیام‌های غیرکلامی کمک کند، حالات چهره آن‌هاست. پنهان کردن غم، شادی، ترس و … در کلام بسیار راحت‌تر از صورت است و به همین دلیل چهره افراد می‌تواند واقعیت‌های بیشتری را برای ما برملا کند.
هماهنگی بین حالات بدن و حالات صورت در بررسی‌های مختلفی ثابت شده است و این نشان می‌دهد که ما تا حد زیادی می‌توانیم به حالات چهره افراد در شرایط مختلف برای درک عواطف و احساسات آن‌ها تکیه کنیم.
لبخند زدن یکی از حالات صورت شماست که نقش زیادی در انتقال پیام توسط چهره افراد بر عهده دارد. لبخند زدن به موقع و مناسب می‌تواند در ایجاد تصویری دلپذیر از شما در میان اطرافیانتان موثر باشد و به شما کمک کند روابط بهتری را با دیگر افراد جامعه برقرار کنید.
البته باید حد و حدود را هم در لبخند زدن و خندیدن در نظر بگیرید. خنده زیادی و بدون علت تصویر خوشایندی از شما در ذهن دیگران به جا نمی‌گذارد.
کنترل و تسلط داشتن به حالات چهره کار بسیار سختی است و به تمرین و مهارت بسیار بالایی هم نیاز دارد. به همین دلیل هم هست که معمولا حالات چهره افراد واقعیات بیشتری را در مورد آن‌ها بیان می‌کنند.
زبان بدن در زندگی روزمره
زندگی روزمره ما توسط پیام‌های غیرکلامی احاطه شده است. استفاده از حرکات دست، چشم و … در مکالمات و دیگر بخش‌های ارتباطات اجتماعی به وفور در اطراف همه ما دیده می‌شود و یادگیری بهتر این نوع از ارتباط می‌تواند نقش بسیار زیادی در جامعه پذیری و موفقیت افراد در ارتباط با دیگر افراد جامعه داشته باشد.
در واقع زبان بدن مکمل پیام‌هایی است که به صورت کلامی توسط افراد فرستاده می‌شود و درک ما را از آنچه اطرافیان‌مان قصد بیان آن را دارند، بهتر می‌کند. مشاغل بسیاری هم هستند که با زبان بدن درگیرند و آشنایی با زبان بدن و معنای پیام‌های غیر کلامی می‌تواند نقش بسیار زیادی در موفقیت شغلی آن‌ها ایفا کند.
بنابراین در زندگی روزمره و در ارتباط با خانواده، دوستان، هم‌کلاسی‌ها و دیگر روابط اجتماعی می‌توانید از زبان بدن برای بهبود کیفیت روابط خود با نزدیکان‌تان استفاده کنید و در زمینه شغلی هم بسیاری از مشاغل به صورت روزمره درگیر با پیام‌های غیر کلامی هستند و می‌توانند از تسلط بر زبان بدن برای موفقیت بیشتر استفاده کنند.
نکته بسیار مهم این که تنها با تکیه بر یکی از این عوامل نمی‌توان در خصوص وضعیت درونی افراد و تفکرات و احساسات آن‌ها نظر داد و باید مجموع حرکات بدن فرد را در زمینه‌ای که ارتباط اتفاق افتاده در نظر بگیرید و با توجه به کلیه این عوامل در خصوص پیامی که شخص به صورت غیرکلامی به شما منتقل می‌کند، تصمیم بگیرید.
نکات مهم در یادگیری زبان بدن
زبان بدن راهنمای ما در زندگی روزمره است و می‌تواند بیشتر از همه لغات دنیا به ما در خصوص اطرافیان و آن چه در ذهن‌شان می‌گذرد و یا از نظر احساسی تجربه می‌کنند، اطلاعات بدهد. در زیر به بررسی چند نکته مهم در خصوص زبان بدن می‌پردازیم.
- حالات بدن در شرایط و موقعیت‌های مختلف ممکن است معنای متفاوتی داشته باشند، بنابراین باید به بافت و زمینه‌ای که یک رفتار در آن اتفاق افتاده است هم توجه داشته باشید و پیام‌های غیر کلامی را در زمینه‌های مختلف مورد بررسی قرار دهید.
- یکی از مهم‌ترین ایرادات زبان بدن این است که ممکن است ما را به اشتباه بیندازد و برای افراد در برقراری روابط اجتماعی ابهام ایجاد کند. ممکن است استفاده از برخی حالات برای ما سوء تفاهم ایجاد کند و به ایجاد مشکلاتی در روابط اجتماعی ما منجر شود. برای نمونه همان گونه که در بالا هم اشاره کردیم حالات بدن می‌توانند در بسترهای مختلف معنای گوناگونی پیدا کنند که این خود می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد سوتفاهم در پیام‌های غیرکلامی باشد.
- زبان بدن در مذاکرات به ویژه مذاکرات پیشرفته و مهم نمود بیشتری هم پیدا می‌کند و می‌تواند نتایج بهتری را برای ما به ارمغان بیاورد.
سخن آخر
زبان بدن بخشی از ارتباط غیرکلامی است و می‌تواند اطلاعات بسیار زیادی درباره افراد، احساسات آن‌ها و آنچه در ذهن‌شان می‌گذرد، در اختیار ما قرار دهد. اطلاعاتی که معمولا در کلام آن‌ها یافت نمی‌شود. زبان بدن مجموعه‌ای از حرکات دست، حالات چهره، نحوه ایستادن، خندیدن، دست دادن و … را در برمی‌گیرد و برای درک بهتر احساسات دیگران بهتر است به مجموعه حالات بدنی آن‌ها توجه کرد.
آشنایی با زبان بدن علاوه بر مزایای بسیاری که می‌تواند در درک بهتر افراد در محیط اجتماعی داشته باشید، به شما کمک می‌کند تا تاثیرگذاری بیشتری هم بر دیگران داشته باشید. زبان بدن اثرات بسیار زیادی بر کمیت و کیفیت روابط اجتماعی ما دارد و به همین دلیل یادگیری زبان بدون و نحوه برقراری ارتباط غیر کلامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
