همه دوست داریم که فرزندانمان در آینده موفق شوند، سعی می‌کنیم بهترین آموزش‌ها و امکانات را برای آن‌ها فراهم کنیم. از کلاس‌های آموزشی گرفته تا وسایل بازی و کمک‌آموزشی، فیلم‌ها، اپلیکیشن‌ها و… تمام تلاش ما فراهم کردن بهترین‌ها برای فرزندانمان است.
اما چیزی که گاهی از آن غافل می‌شویم، مفاهیم است! ما به کودکمان می‌گوییم که باید زبان انگلیسی، شنا و… بیاموزد، اما نمی‌گوییم دلیل آن چیست، منظور فقط قانع کردن کودک نیست، بلکه تاکید بر روی مفاهیم است. اگر قادر باشیم مفاهیم را برای کودکمان توضیح دهیم، او مسائل را بهتر درک خواهد کرد و هم فشار کمتری به او وارد خواهد شد و هم به خودمان؛ البته این موضوع همیشه ضرورت ندارد، اما به عنوان یک کلیت باید به آن توجه شود.
مثلا ممکن است زمانی که کودک ما در حال یادگیری شنا است، از اوقاتی که در استخر سپری می‌کند، لذت ببرد و اصلا نیازی به توضیح اضافه نباشد؛ اما تمامی موارد آموزشی اینگونه نیستند. اگرچه کارشناسان تلاش کرده‌اند که آموزش‌های خشک‌تر مانند زبان انگلیسی را در قالب کلاس‌های تفریحی و لذت‌بخش برای کودکان فراهم کنند، اما همچنان گاهی شاهد مقاومت آن‌ها هستیم.
بنابراین ایجاد درک در کودکان می‌تواند در این زمینه مفید باشد، اگر کودک شما ببیند که در حال تماشای فیلم و یا انیمیشن به زبان دیگری هستید، می‌خندید و از آن لذت می‌برید، ناخودآگاه حس می‌کند که او هم باید این زبان را بداند و کنار شما از دیدن آن لذت ببرد.
مثال دیگری که در این زمینه می‌توان عنوان کرد، مربوط به هوش مالی و مدیریت پول در فرزندان است. اگر فرزندمان همیشه ما را در وضعیت نامناسب اقتصادی ببیند، اگر درک کند که ما توانایی مدیریت مالی و مهارت مالی را نداریم و در واقع درآمدمان است که ما را مدیریت می‌کند، چگونه می‌خواهد در آینده موفق شود؟ سواد مالی از مهم‌ترین مواردی است که ما باید به کودکانمان بیاموزیم و در صورتی که خودمان در آن ضعیف هستیم، به دنبال راه حل و رفع مشکل باشیم.
سواد مالی چیست؟
همانطور که در قبل ذکر شد، زمانی که ما بتوانیم دارایی خود را مدیریت کنیم و درآمدمان زندگی ما را مدیریت نکند، یعنی از سواد مالی خوبی برخورداریم. سواد مالی یعنی امروز بتوانیم بخشی حتی کوچک از درآمدمان را پس‌انداز کنیم، مقداری را سرمایه‌گذاری کنیم، مبلغی از آن را (حتی به اندازه یک اسکناس کوچک) ببخشیم و در نهایت مابقی را خرج زندگیمان کنیم.
حتما با خودتان می‌گویید که همیشه نمی‌توان اينگونه رفتار کرد! اما دلیلش آن است که شما مقادیر را خیلی زیاد تصور می‌کنید؛ اما سرمایه‌گذاری‌های خرد احتمالا برای بیشتر افراد ممکن است و اتفاقا سود همین سرمایه‌گذاری‌ها در آینده تاثیر مثبتی بر روی زندگی خواهد داشت. مثلا سرمایه‌گذاری در بورس یکی از مواردی است که مبلغ کمی را برای شروع لازم دارد، یا پس‌انداز می‌تواند در قالب صرف‌نظر کردن از خریدهای غیرضروری صورت بگیرد.
اگر ما قادر به پیاده‌سازی این شیوه زندگی برای خودمان باشیم، حتما از سواد مالی خوبی برخورداریم و باید تلاش کنیم که آن را به فرزندانمان هم انتقال دهیم. فرزند ما به راحتی می‌تواند با اتوبوس رفت و آمد کند و مابقی پول توجیبی‌اش را برای خرید توپ فوتبال جدیدش پس‌انداز کند؛ اگرچه ما هم می‌توانیم توپ را برای او تهیه کنیم و قصدمان ایجاد محدودیت برای فرزند نیست، اما چه بهتر که با موارد واقعی و ساده، مفهوم پس‌انداز را به او بیاموزیم که در کنار آن قدرت صبر در کودک افزایش میابد.
یا مثلا کودک ما در سن پایین‌تر شاید نیازی به مدادرنگی 24 عددی نداشته باشد، او این همه رنگ را دوست دارد اما می‌توانیم به او فرصت بدهیم که تصمیم بگیرد، آیا دوست دارد 2 بسته مدادرنگی 12 عددی تهیه کنیم و او یکی از بسته‌ها را به فردی که نیازمند این مورد است ببخشد و لذت این بخشش را تجربه کند؟ ما نمی‌خواهیم به او بگوییم که از نیازهایش بگذرد، نمی‌خواهیم اگر پاسخش منفی بود حس عذاب وجدان را تجربه کند!
هدف درک کودک است، ما می‌خواهیم او درک کند که داشتن 24 رنگ در این لحظه برایش ضرورتی ندارد و البته بخشش می‌تواند حس خوبی در او ایجاد کند؛ و در نهایت او خود را عضوی از جامعه حس می‌کند، مسئولیت‌پذیر می‌شود و در برابر شرایط مختلف بی‌تفاوت نخواهد بود و همچنین قدرت تصمیم‌گیری در او تقویت خواهد شد.
مورد بعدی که کمی پیچیده‌تر است، سرمایه‌گذاری نام دارد؛ سرمایه‌گذاری و مهارت مالی حتی برای برخی بزرگسالان هم فرآیند پیچیده‌ای به حساب می‌آید، چه برسد برای کودکان! شاید آموزش این مورد به کودک کمی سخت‌تر باشد اما یکی از مواردی است که بیشترین تاثیر را در موفقیت مالی او در آینده خواهد داشت. پس چه بهتر که ما خودمان بتوانیم این مورد را به خوبی بیاموزیم و به فرزندمان هم منتقل کنیم.
آموزش سرمایه‌گذاری به فرزندان
سرمایه‌گذاری به خودی‌خود مفهومی پیچیده و گاهی خشک است. پس ما باید سعی کنیم ابتدا به فرزندمان بگوییم که می‌تواند کاری انجام دهد که پولش چند برابر شود؛ همین گفت و گو اشتیاق اولیه را در او ایجاد خواهد کرد، چه کسی دوست ندارد که پولش چند برابر شود؟! بنابراین احتمالا در ذهنش نقشه‌هایی خواهد کشید.
وقتی به اندازه کافی مشتاق شد می‌توانیم او را با سه مفهوم شراکت، سود و زیان آشنا کنیم. نمی‌توایم مستقیم به او بگوییم که تو در سهام شرکت x سهیم خواهی شد، اما می‌توانیم توضیح دهیم که اگر تو بخواهی می‌توانی در تامین بخشی از هزینه‌های یک شرکت انیمیشن‌سازی سهیم شوی تا کارتون جدید را بسازد، اگر این کارتون موفقیت خوبی کسب کند و همه دوستش داشته باشند تو سود خوبی خواهی کرد و در غیر اینصورت احتمالا متضرر می‌شوی.
در مرحله بعد این سوال برای او پیش می‌آید که چگونه باید بداند در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد؟ این سوال دقیقا ارزیابی ریسک و تحلیل بازار است که ما انجام می‌دهیم. اما توضیح این مفاهیم برای کودک دشوار خواهد بود. پس به طرزی ساده می‌توانیم در ابتدا به او بگوییم که باید نام شرکت انیمیشن‌سازی خود را بداند و بعد اسم آن را جست‌وجو کرده و ببیند از ساختههای آن شرکت چند کارتون را تا حالا تماشا کرده و دوست داشته است.
اگر همگی جزو کارتون‌های موفق بودند پس احتمالا این سرمایه‌گذاری موفقیت‌آمیز خواهد بود و در غیر اینصورت بهتر است از آن صرف نظر کنیم. طی این فرآیند، کودک به صورت نا خودآگاه با مفهوم ریسک و تحلیل بازار آشنا خواهد شد.
همچنین شما می‌توانید برای او حساب سپرده سود بلندمدت در بانک افتتاح کنید و در این حالت او با دریافت سود ثابت و با ریسک کمتر هم آشنا خواهد شد. در این مرحله می‌توان از بازی‌هایی مانند مونوپولی هم کمک گرفت، در چنین بازی‌هایی کودک پول بدست می‌آورد، می‌تواند آن را چند برابر کرده و سود و زیان را تجربه کند.
سخن آخر
کودکان ما تمامی آموزش‌ها را از دو طریق می‌آموزند: 1- الگوبرداری از رفتار والدین 2- امکانات و شرایط آموزشی که برای آن‌ها فراهم می‌کنیم؛ و البته مورد اول از اهمیت بالاتری برخوردار است. شما حتی اگر فرزندتان را در بهترین کلاس‌های آموزشی ثبت‌نام کنید، اما در رفتارهای اشتباهتان تجدیدنظر نکنید، آینده خوبی را برای فرزندتان فراهم نخواهید کرد.
در ابتدای مقاله این موضوع را با مثال کلاس زبان توضیح دادیم، فردی که خود از بالا بودن دانش ترجمه‌اش لذت می‌برد، فرزندش این لذت را در وجود وی حس می‌کند و با الگوبرداری صحیح ناخودآگاه به یادگیری ترغیب می‌شود، اما اگر شما از آموزش و یادگیری برای خود غافل باشید، نمی‌توانید آن را برای فرزندتان مهم جلوه دهید.
این موضوع در تمامی ابعاد زندگی ما صدق خواهد کرد، اگر ما بدانیم سرمایه‌گذاری چیست، سواد مالی داشته باشیم، بتوانیم مهارت مالی و مدیریت مالی داشته باشیم، دارایی خود را به درستی مدیریت کنیم، نیمی از راه را در فرآیند آموزش این موارد به کودکانمان طی کرده‌ایم؛ و بخش دوم انتقال آن به کودک خواهد بود که با کمک مشاوران حوزه کودک و نوجوان به راحتی می‌توان به آن دست یافت.
شما می‌توانید با آشنایی با بهترین سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۰ برای فرزندانتان شروع به سرمایه‌گذاری کنید.
