بیتکوین از کجا بدست می‌آید؟ چقدر دیگر بیتکوین برای استخراج وجود دارد؟ در استخراج بیتکوین دقیقا چه کاری انجام می‌شود؟ اصلا ماینر چیست؟! برای پاسخ به اینکه چه تعداد بیتکوین استخراج شده، چه تعداد دیگر برای استخراج باقی مانده، چه مواردی به مرور زمان روی استخراج بیتکوین تاثیر می‌گذارند و سوال‌های دیگر، لازم است به بررسی چند مفهوم ساده و ابتدایی از بیتکوین بپردازیم پس در ادامه باما همراه باشید که به شرح و بررسی مسائل بپردازیم.
استخراج بیتکوین یعنی چه و چگونه انجام می‌شود؟
استخراج بیتکوین فرآیندی است که طی آن تراکنش‌های بیتکوین به صورت دیجیتالی در شبکه بیتکوین اعتبارسنجی می‌شود و در دفتر کل بلاک‌چین ثبت می‌شود. این کار با حل پازل‌های هش رمزنگاری شده برای تایید بلوک‌های تراکنش‌های موجود در بلاک‌چین انجام می‌شود.
استخراج بیتکوین بوسیله‌ی ماینرهای بیتکوین انجام می‌شود که این ماینرها به کمک سخت‌افزار خود به حل معادله‌های ریاضی می‌پردازند و پس از حل این معادله و شناسایی یک بلوک، پاداش دریافت می‌کنند که این پاداش همان ارز بدست آمده از ماینر است.
درواقع سه راه برای بدست آوردن بیتکوین وجود دارد:
- خرید بیتکوین در بازار مبادلات
- پذیرش بیتکوین در ازای دریافت خدمات و کالا
- ماین کردن یا همان استخراج بیت‌کوین‌های جدید
از بین این سه مورد، استخراج بیتکوین شاید هیجان‌انگیزترین گزینه باشد.
ماینینگ یا استخراج بیتکوین مثل گذشته و مانند بیرون کشیدن الماس از معدن الماس نیست؛ درواقع ماین کردن بیتکوین سه کار را شامل می‌شود : حفظ امنیت شبکه، تایید تراکنش‌های بیتکوین و تولید بلاک‌های جدید بیتکوین که به ازای این کار از طرف شبکه پاداش دیافت می‌کند.
درست است که در استخراج از یک معدن فیزیکی و استخراج بیتکوین شباهتی وجود ندارد ولی نتیجه یکسان است به همین دلیل به این پاداش گرفتن اصطلاحا ماینینگ گفته می‌شود.
فرآیند استخراج یا همان ماینینگ فرآیند اثبات کار (Proof Of Work) است. اثبات کار یک مکانیسم اجماع غیرمتمرکز است یعنی اعضای یک شبکه را بهم ربط میدهد تا تلاش خود را برای حل یک معمای ریاضی دلخواه انجام دهند؛ همچنین از خطا کردن هر عضو جلوگیری می‌کند. اثبات کار به طور گسترده در استخراج ارزهای دیجیتال، برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و استخراج توکن‌های جدید استفاده می‌شود. با توجه به اثبات کار، بیت کوین و سایر تراکنش‌های ارز دیجیتال می‌توانند به صورت همتا به همتا و بدون نیاز به شخص ثالث پردازش شوند. POW مکانیزمی است که برای حل معادله ریاضی به مقادیر زیادی انرژی نیاز دارد، که سرعت انجام این فعالیت تنها با پیوستن ماینرهای بیشتر به شبکه افزایش می‌یابد.
[su_note]بیشتر بخوانید: بیت کوین چطور شکل گرفت؟[/su_note]
آیا تعداد بیتکوین محدود است؟ چه تعداد بیتکوین وجود دارد؟
مخترع بیت کوین ساتوشی ناکاموتو تعداد بیت کوین را به 21 میلیون محدود کرده است، به این معنی که تنها 21 میلیون بیت کوین وجود خواهد داشت. به طور متوسط، این بیت کوین‌ها با نرخ ثابت هر 10 دقیقه یک بلوک، تولید می‌شوند. پیش‌بینی می‌شود با رسیدن بیت کوین به سقف عرضه خود، اقتصاد آن تغییر خواهد کرد که در ادامه به شرح سناریوهای محتمل می‌پردازیم.
چه مقدار بیتکوین استخراج شده و چه مقدار دیگر باقی‌مانده؟
همانطور که پیشتر گفتیم درکل مقدار 21 میلیون بیتکوین وجود دارد. تا امروز، آذر ماه سال 1400، مقدار 18,880,212 بیتکوین استخراج شده و تقریبا مقدار 2.3 میلیون بیتکوین دیگر هنوز وارد گردش نشده است.
روزانه چند بیتکوین استخراج می‌شود؟
به طور متوسط روزانه 144 بلاک استخراج می‌شود و در هر بلوک 6.25 بیتکوین وجود دارد اگر مقدار 144 را ضرب در 6.25 کنیم به پاسخ 900 خواهیم رسید که مقدار بیتکوین تولید شده در روز است، دراصل 900 بیتکوین در روز، یک مقدار میانگین از بیت‌کوین‌های جدید استخراج شده در روز است و مقدار واقعی متغیر است.
از آنجایی که بسیاری از ماینرها در حال اضافه کردن قدرت هش جدید هستند، در چند سال گذشته بلوک‌ها اغلب در زمان 9.5 دقیقه به جای 10 دقیقه پیدا شده‌اند. این امر بیت‌کوین‌های جدید را سریع‌تر ایجاد می‌کند پس در بیشتر روزها در واقع بیش از 900 بیتکوین جدید ایجاد می‌شود.
چرا تعداد بیتکوین محدود است؟ چرا 21 میلیون؟
عرضه بیت کوین به 21 میلیون محدود شده است. اما چرا ساتوشی ناکاموتو این عدد خاص را انتخاب کرد؟ حداقل دو توضیح قابل قبول راجع به این وضعیت وجود دارد. که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
مانند بسیاری دیگر از ارزهای دیجیتال، بیت کوین (BTC) بر اساس اصل عرضه محدود طراحی شده؛ این بدان معناست که یک سقف ثابت برای تعداد بیت کوین وجود دارد. در مورد بیتکوین، سقف نهایی که توسط خالق آن، ساتوشی ناکاموتو، تعیین شده 21 میلیون است. ولی برای سایر ارزهای دیجیتال، این سقف می‌تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد؛ از 18.9 میلیون برای مونرو (XMR) و 100 میلیارد برای Dash و دیگر ارزها مانند ریپل (XRP) و ترون (TRX).
عرضه محدود بیت کوین یک مزیت بزرگ است؛ زیرا این ارز دیجیتال را کمیاب نگه می‌دارد و از نظر تئوری تضمین می‌کند که ارزش آن برای سال‌های آینده ثابت خواهد ماند. به همین دلیل است که بیت کوین اغلب “طلای دیجیتال” نامیده می‌شود. چون مانند طلا، فقط مقدار معینی بیت کوین وجود دارد.
طبق نظریه جایگزینی عرضه پول که اولین توضیح ماست، ساتوشی با محدود کردن حداکثر عرضه خود و کاهش سرعت به وجود آمدن بیتکوین جدید، قصد داشت ارزش هر واحد ساتوشی (هر ساتوشی برابر 0.00000001 بیتکوین) را در طول زمان افزایش دهد. بر اساس ایمیلی که ظاهراً بین ناکاموتو و مایک هورن، به اشتراک گذاشته شده، ساتوشی استدلال کرد که اگر 21 میلیون سکه توسط اقتصاد جهان استفاده شود، هر 100 هزار ساتوشی (معادل 0.001 بیتکوین یا mBTC) می‌تواند حدود 1 یورو ارزش داشته باشد. این پیش بینی در سال 2013 به حقیقت پیوست، زمانی که بیتکوین برای اولین بار از قیمت 1000 یورو عبور کرد. امروز هر 0.001 بیتکوین در حال حاضر نزدیک به 52 یورو ارزش دارد.
اگرچه ساتوشی در ایمیل خود قیمت بیت کوین را با یورو مقایسه می‌کند، اما محاسبات ریاضی ساده نشان میدهد که او ممکن است چشم انداز بسیار بزرگتری برای بیتکوین داشته باشد. در زمان ایجاد بیت کوین، کل عرضه پول جهان تقریباً 21 تریلیون دلار بود. این رقم که به عنوان عرضه پول M1 شناخته می‌شود، از کل ارزش پول فیزیکی موجود در جهان از جمله پول نقد، سکه، چک‌ها و غیره تشکیل شده است. اگر قرار بود بیت کوین رشد کند و تبدیل به واحد پول جهانی شود، ارزش هر بیتکوین یک میلیون دلار خواهد بود.
اگرچه نظریه جایگزینی عرضه پول M1 ممکن است قابل قبول‌ترین دلیل برای اینکه چرا ساتوشی 21 میلیون را به عنوان سقف بیتکوین انتخاب کرده است، توضیح ممکن دیگری وجود دارد. با نگاهی به پارامترهای مورد استفاده برای کنترل عرضه بیتکوین، مشخص می‌شود که رقم 21 میلیون بیتکوین به شبکه اجازه میدهد تا اطمینان حاصل کند که بلاک‌ها در یک بازه زمانی منظم (10 دقیقه) استخراج می‌شوند. همچنین تضمین می‌کند که مقدار بیتکوین پرداختی به ماینرها به عنوان پاداش بلاک در طول زمان کاهش می‌یابد. همانطور که مشخص است، پارامترهایی که ساتوشی برای این کار تعیین کرده است به ناچار منجر به تولید حداکثر 21 میلیون بیت کوین می‌شود.
چرا سقف مقدار بیتکوین تغییر نخواهد کرد؟
به لطف معماری بیتکوین، نهادهایی که مجموعه قوانین بیتکوین را کنترل می‌کنند، انگیزه‌های قوی برای مقاومت در برابر تغییر سقف سخت دارند، در حالی که کسانی که ممکن است بخواهند آن را تغییر دهند، برای مثال دارندگان ماینر، توانایی کنترل شبکه را ندارند.
دارندگان ماینر ممکن است از قوی‌ترین طرفداران برای تغییر سقف بیتکوین باشند. تغییر سقف بیتکوین ممکن است به طور موقت درآمد ماینرها را افزایش دهد. با این حال، انجام این کار یک موضوع اصلی سرمایه گذاری بیت کوین را از بین می‌برد، مسئله‌ی کمبود آن. برای بسیاری از سرمایه گذاران، جذابیت بیتکوین در عرضه قابل پیش بینی و ثابت است. مدیران ثروت مانند پل تودور جونز و موسساتی مانند Fidelity Investments و BlackRock کمبود بیتکوین را انگیزه مهمی برای ارزش رو به رشد آن می‌دانند. درواقع حذف محرک اساسی پشت ارزش بیتکوین (یعنی همان ثابت بودن مقدار) به نفع ماینرها نیست. اگرچه این تغییر سقف درآمد ماینرها را در ظاهر افزایش میدهد، اما از دست دادن اعتماد به شبکه بیتکوین، منجر به سقوط فاجعه بار و غیرقابل برگشت قیمتش می‌شود که منجر به از دست دادن خالص درآمد ماینر می‌شود. به بیان ساده‌تر، فرض کنید مقدار سقف بیتکوین را افزایش داده و در عوض اعتماد مردم جهان را به آن از دست بدهید، در ابتدا به‌صورت کوتاه مدت افزایش قیمت را تجربه می‌کنید ولی در ادامه با سقوط قیمت مواجه خواهید بود. از آنجایی که تقریباً همه ماینرها هزینه های خود (هزینه های تجهیزات و نگهداری ماینر، هزینه مصرف انرژی و …) را به صورت فیات (ارزهایی رایج سنتی مثل دلار، یورو، دینار و..) می‌پردازند، بیشتر نگران درآمد فیات خود هستند تا درآمد بیتکوین. بنابراین، اگر قیمت بیت کوین سقوط کند، ماینرها ضرر می‌کنند.
یک علت دیگر که تیر خلاصی بر این قضیه می‌باشد این است که ماینرها، شبکه یا قوانین آن را کنترل نمی‌کنند! ماینرها بلوک‌های جدید تولید می‌کنند و تراکنش‌ها را تایید می‌کنند ولی دسترسی‌ای به کنترل شبکه ندارند. هنگامی که ماینرها یک بلوک جدید را به شبکه ارسال می‌کنند، ده‌ها هزار نود (نظارت کنندگان شبکه) هرکدام به طور مستقل این بلوک را تایید می‌کنند و مطمئن می‌شوند که مقدار مناسبی از بیتکوین جدید تولید شده و همه تراکنش‌های داخل بلاک معتبر هستند. نود‌ها تمام بلاک‌هایی را که این قوانین را نقض می‌کنند، رد می‌کنند به این معنی که ماینرها کنترلی بر مجموعه قوانین بیتکوین ندارند.
این نظریه پیشتر رخ داده و تایید شده است. زمانی که در سال 2017 95٪ از ماینرها موافقت کردند که محدودیت اندازه بلوک را در تلاش برای اجازه دادن به بیت کوین افزایش دهند. نود‌ها این تغییر را نپذیرفتند.
آخرین بیتکوین چه زمانی استخراج می‌شود؟ پس از آن چه اتفاقاتی خواهد افتاد؟
یکی از ویژگی‌های اصلی بیتکوین عرضه محدود آن است. سایر اشکال پول، از جمله ارزهای فیات، می‌توانند به میل خود توسط بانک‌های مرکزی چاپ شوند که این یعنی عرضه نامحدودی دارند.
همانطور که بیت کوین به عرضه محدود خود می‌رسد، اقتصاد آن تغییر خواهد کرد. انگیزه‌های اعضای مختلف در اکوسیستم آن، مانند معدنچی‌ها و معامله‌گران، تغییر خواهد کرد. به عنوان مثال، ماینرها ممکن است کمتر به پاداش‌های بلاک و بیشتر به کارمزد تراکنش‌ها برای کسب درآمد و سود برای عملیات خود متکی باشند. شبکه این ارز دیجیتال نیز متحول خواهد شد و شرکت‌کنندگان آن با معامله‌گران خرده‌فروشی که در اکوسیستم فعلی آن ساکن هستند، متفاوت خواهند بود.
در حال حاضر، ماینرها بیشتر درآمد خود را از طریق پاداش بلاک به دست می‌آورند. وقتی تمام 21 میلیون بیت کوین استخراج شود، پاداشی برای پرداخت به ماینرها وجود نخواهد داشت. هنگامی که یک کاربر بیتکوین تراکنش بیتکوین را انجام میدهد، کارمزد کمی به این تراکنش تعلق می‌گیرد. این هزینه‌ها به عنوان حاصل کار، به ماینرها تعلق می‌گیرد و این همان چیزی است که برای تامین هزینه‌های ماینرها باقی خواهد ماند.
آیا بیتکوین به سقف 21 میلیون خواهد رسید؟
قبل از پرداختن به اتفاقاتی که پس از رسیدن بیتکوین به سقف 21 میلیون رخ میدهد، شاید جالب باشد که این سوال را در نظر بگیریم، که آیا هرگز به این رقم خواهد رسید؟ برخی از ناظران بر اساس فرآیند استخراج و پایگاه کد فعلی این ارز دیجیتال، می‌گویند که بیتکوین ممکن است به سقف خود نرسد. بیتکوین توسط ماینرهایی استخراج می‌شود که معماهای رمزنگاری شده‌ی ریاضی را حل می‌کنند تا بلوکی از تراکنش‌ها را که در شبکه آن اتفاق می‌افتد تایید کنند. جوایز بلاک، متشکل از تعدادی بیتکوین، بین ماینرهایی که با موفقیت بلوک تراکنش را تایید می‌کنند، توزیع می‌شود. پاداش‌ها هر چهار سال یکبار نصف می‌شود که از این اتفاق با عنوان هاوینگ بیتکوین یاد می‌کنند.
زمانی که بیتکوین راه اندازی شد، پاداش تایید یک بلوک تراکنش 50 بیتکوین بود. در سال 2012 به 25 بیتکوین نصف شد و در سال 2016 به 12.5 کاهش یافت. در ماه می 2020، ماینرها برای هر بلوک جدید 6.25 بیتکوین درآمد داشتند. پاداش‌های بلاک برای استخراج کنندگان بیتکوین تا زمانی که بیتکوین نهایی استخراج نشود، هر چهار سال یکبار به نصف کاهش می‌یابد (برای کسب اطلاعات بیشتر هاوینگ بیتکوین را جستجو کنید). برآوردهای فعلی نشان میدهد که استخراج آخرین بیتکوین در فوریه 2140 می‌باشد.
ولی تفکر قالب این است که بیتکوین به دلیل استفاده از عملگرهای گردکننده در پایگاه کد خود، هرگز به آن سقف نخواهد رسید.
وقتی 21 میلیون بیتکوین استخراج شود چه اتفاقی می‌افتد؟
ابتدا بیایید اواخر این دوره را بررسی کنیم زمانی که بیت‌کوین‌های آخر درحال استخراج هستند. پیامد نرسیدن بیتکوین به سقف برنامه‌ریزی شده خود این است که این احتمال وجود دارد که شبکه ارز دیجیتال پس از سال 2140 برای مدت طولانی فعال بماند. در نهایت، پس از رسیدن بیت‌کوین‌های درگردش به 21 میلیون، شبکه بیتکوین ممکن است به عنوان یک اقتصاد بسته عمل کند، که در آن کارمزد تراکنش‌ها به مانند همان مالیات در ارزهای فیات می‌شود.
ممکن است یک تغییر پروتکل در بلاک‌چین ارز دیجیتال بوجود بیاید که سقف بیتکوین تا بیش از 21 میلیون شود. به یاد داشته باشید، بیتکوین یک ارز دیجیتال منبع باز است و می‌توان آن را برای ایجاد فورک‌های سخت یا نرم تغییر داد که ارزهای دیجیتال جدید ایجاد می‌کند یا عملکرد آن را تغییر میدهد. برخی از نمونه‌های اولی عبارتند از : بیت کوین‌کش (BCHUSD)، لایت‌کوین (LTCUSD) و دوج‌کوین (DOGEUSD) که تغییرات جزئی در کد منبع بیتکوین ایجاد کرده‌اند و سکه‌های جدیدی ایجاد کرده‌اند که میلیاردها دلار در ارزش گذاری بازار به دست آورده‌اند.
[su_note]بیشتر بخوانید: ارزش بیت کوین چگونه تعیین می شود؟[/su_note]
تاثیر بر استخراج کنندگان بیت کوین
پاداش‌های بلاک و کارمزد تراکنش‌ها مهم‌ترین منابع درآمد برای ماینرها هستند. قیمت‌های بالای بیتکوین به استخراج‌کنندگان این امکان را میدهد تا هزینه‌های عملیاتی را پوشش دهند و سود کسب‌وکار را حفظ کنند، زیرا می‌توانند پاداش‌های خود را در بازارهای ارزهای دیجیتال بفروشند. وقتی بیت کوین درحال نزدیک شدن به سقف خود است، مقادیر پاداش ممکن است برای پوشش هزینه‌های عملیاتی استخراج کنندگان کافی نباشد، چه رسد به ایجاد سود.
احتمال دیگری که مطرح می‌شود این است که صاحبان ماینر بین خود کارتل تشکیل دهند. آنها ممکن است عرضه را کنترل کنند تا کارمزد تراکنش‌ها بالا ببرند یا مبلغ کارمزدی را تعیین کنند که حداقل سود را برای آنها تضمین کند. استخراج خودخواهانه یک احتمال دیگر است. در این شکل ماینینگ، ماینرها برای مخفی کردن بلاک‌های جدید و انتشار بلوک‌ها که توسط شبکه بیتکوین تایید نشده‌اند، با یکدیگر تبانی می‌کنند. این عمل تولید بلاک نهایی در شبکه بیتکوین را به تعویق می‌اندازد و پاداش بالایی را برای بلاک‌های جدید پس از انتشار در شبکه تضمین می‌کند. تشکیل کارتل ماینرهای بیتکوین یک نتیجه‌گیری دور از ذهن نیست. چنین گروه‌هایی در حال حاضر در سایر کالاهایی که عرضه آنها محدود یا کنترل شده است وجود دارد. به عنوان مثال، قیمت نفت تا حد زیادی تحت تاثیر تولید اوپک است. طبق گزارش‌ها، قیمت‌ها در صنعت الماس نیز توسط کارتلی به رهبری غول معدنی DeBeers تعیین می‌شود.
[su_note]بیشتر بخوانید: چه فاکتورهایی بر روی قیمت بیت کوین تاثیرگذار هستند؟[/su_note]
تاثیر بر شبکه بیتکوین
با ارزش‌ترین و مفیدترین جنبه بیتکوین شبکه آن است. اگر بیتکوین در آینده به عنوان یک وسیله مبادله محبوب شود، تعداد تراکنش‌های آن افزایش خواهد یافت. با نگاهی در گذشته می‌توان فهمید که احتمال کاهش سرعت شبکه وجود دارد. این به این دلیل است که معماری بیتکوین، که برای نگهداری کپی‌هایی از دفتر کل به یک پایگاه داده توزیع‌شده متکی است، سرعت را فدای دقت و یکپارچگی می‌کند. در چنین سناریویی، این احتمال وجود دارد که فناوری های لایه 2، مانند شبکه لایتنینگ، مسئول تایید اکثر تراکنش‌ها در شبکه خود می‌شوند. بنابراین، شبکه واقعی خود ارز دیجیتال تنها برای تسویه دسته بزرگ تراکنش‌ها استفاده خواهد شد.
احتمال دوم این است که تعداد تراکنش‌ها در شبکه بیتکوین کاهش یابد. چنین وضعیتی زمانی امکان پذیر است که بیتکوین به یک انبار برای ذخیره دارایی تبدیل شود. معاملات مربوط به ارز دیجیتال کم خواهد شد. تاجران خرده‌فروشی و شرکت‌های تجاری کوچک، که بر اکوسیستم تجاری کنونی آن تسلط دارند، حذف خواهند شد و شرکت‌های تجاری تاسیس شده جایگزین خواهند شد. آنها معاملات کمتر و گران‌تری را انجام خواهند داد که هزینه تراکنش بالایی را از ماینرها متحمل می‌شود.
سخن آخر
اگر بخواهیم خلاصه‌ای از مقاله فوق را بررسی کنیم می‌توانیم به صورت چند پرسش و پاسخ جامع این کار را انجام دهیم:
- کل عرضه بیتکوین چقدر است؟
مجموع عرضه بیتکوین به 21 میلیون محدود شده است.
- با رسیدن به حد مجاز عرضه بیتکوین، کارمزد ماینرها چه خواهد شد؟
وقتی عرضه بیتکوین به 21 میلیون برسد، ماینرها برای کسب درآمد به جای پاداش‌های بلاک، به کارمزد تراکنش تکیه می‌کنند.
- وقتی شبکه بیتکوین به سقف عرضه برسد چه اتفاقی می‌افتد؟
زمانی که بیت کوین به سقف عرضه 21 میلیونی رسید، احتمالا کانال‌های جانبی، مانند شبکه لایتنینگ، بیشترین تلاش را برای تایید تراکنش‌های آن انجام خواهند داد. بلاک چین این ارز دیجیتال مسئول تایید تنها دسته‌های بسیار بزرگ تراکنش‌ها یا مواردی خواهد شد که شامل جابجایی مبالغ زیادی بیتکوین از یک آدرس به آدرس دیگر است.
- اگر عرضه بیتکوین نتواند به سقف 21 میلیون برسد چه اتفاقی خواهد افتد؟
یکی از پیامدهای نرسیدن بیت کوین به سقف برنامه ریزی شده خود این است که این احتمال وجود دارد که شبکه ارز دیجیتال پس از سال 2140 برای مدت طولانی فعال بماند.
