یکی از مواردی که در زندگی مدرن امروزه بیشتر از گذشته مهم شده است کنترل استرس است، استرس گذشته از حالت طبیعی آن که گاهی بروز میکند، نوع مزمن یا مداومی از آن نیز وجود دارد که بیشتر اوقات باعث مزاحمتهایی میشود که چندان جالب نیست.
چیزی که در این مطلب بدان میپردازیم این است که چطور استرسمان را مدیریت کنیم؟ مدیریت استرس و دفع مزمن آن، اگر شما نیز به این حس ناخوشآیند دچار شدهاید بهجای درستی آمدهاید.
چطور استرسمان را مدیریت کنیم؟
مدیریت استرس (Stress management) در روانشناسی به طیف وسیعی از تکنیکها و روشهای ساختاربندی شدهای مرتبط میشود که به هدف کنترل سطح استرس غیرعادی، بهخصوص استرس مزمن، و بهبود عملکرد روزانه فرد طراحی شدهاند.
نکته؛ در این مطلب، عبارت استرس فقط به مدلی از استرس معطوف است که عواقب منفیِ قابل ملاحظهای دارد برای مثال همان حس ناخوشآیند و تپش قلب تند.
استرس علائم فیزیکی، روانی و ذهنی زیادی دارد که براساس فاکتورهای وضعیتیِ هر شخص قابل تغییر است؛ این علائم میتوانند از کاهش سلامتی جسمی تا افسردگیهای مختلف، متفاوت باشند! فرایند مدیریت استرس در دنیای ماشینی امروز، به عنوان یکی از راههای ایجاد زندگی شاد و موفق معرفی شده است. از آنجایی که زندگی امروز ما را دائماً با وظایف و رویدادهای مختلف به چالش میکشد، کنترل استرس تعدادی از روشهای کارآمدی را برای مدیریت بر اضطراب و حفظ سلامتی عمومی ارائه میکند.
[su_note]بیشتر بخوانید: ذهن آگاهی چیست؟[/su_note]
تکنیک ها و روش های مدیریت استرس
بسیاری از تکنیک های مدیریت استرس در روانشناسی برای مدیریت استرس، شناخته شده بوده و در دسترس عموم قرار دارند، برخی از آنها توسط متخصصین سلامتی مثل روانشناسان و روانپزشکان اعمال میشوند و برخی دیگر توسط خود فرد به کار گرفته میشوند. روش مدیریت استرس به فرد کمک میکنند تا سطح استرس خود را پایین بیاورد، در خود احساسات مثبت ایجاد کند تا نهایتاً سلامت عمومیاش را افزایش دهد که در ادامه تعدادی از آنها را برایتان میآوریم.
۱- فعالیت فیزیکی
هیچ چیز مثل ورزش، کار یا مشغول شدن به یک عمل پر تحرک برای رفع استرس، بی ضرر نیست!
فعالیتهای فیزیکی کم خطر مثل دویدن یا شنا باعث ترشح هورمونهایی میشوند که استرس را در بدن کاهش داده و نشاط را در شما افزایش میدهند. در نظر داشته باشید ورزشهایی که آدرنالین را در شما فعال کنند، مثل کوهنوردی یا موتورسواری اصلاً پیشنهاد نمیشوند زیرا آدرنالین هورمونی استرسزا است.
۲- برقراری ارتباط
صحبت کردن، خندیدن و ابراز احساسات در کاهش و کنترل استرس نقش موثری دارند، اگر وقتتان خالی شد با دوست، فامیل یا یکی از همکاران خود که احساس راحتی بیشتری در کنارش میکنید تماس بگیرید و با او مقداری صحبت کنید، اگر هم صحبتتان جنس مخالف باشد، به کاهش استرس شما دو برابر کمک میکند.
۳- گوش دادن به موسیقی
اگر از سبکهای موسیقیِ بیکلام یا حتی صدای طبیعت لذت میبرید، بهتر است همین حالا در این مورد اقدام کنید و چند موسیقی بیکلام آرامبخش دانلود کنید. مطمئن باشید بیتاثیر نیست! علیالخصوص سبکهایی که از تمپوی ۶۰ ضرب در دقیقه برخوردار هستند.
۴- مدیتیشن
مدیتیشن یا مراقبه با بستن چشمها و سکوت درونی آغاز میشود، بد نیست همین حالا امتحان کنید، چشمانتان را ببندید و برای دقایقی سکوت کنید؛ ببینید چه اتفاقی درونتان میافتد؟ آیا میتوانید باور کنید که استرس اساساً چیز قابل کنترلی است؟ «این روش اثبات شده است»
۵-ایجاد یک دلخوشی
فرقی ندارد دلخوشی شما یک گلدان باشد یا یک پرنده! هر چیزی که باعث ایجاد حس آرامش درونتان شود را به خانه بیاورید. یک اکواریوم مینیمال، تراریوم استوایی یا یک مرغ مینای بازیگوش میتواند حسابی سرگرمتان کند و حالتان را دگرگون کند. مطمئن باشید بعد از ایجاد یک سرگرمی، حتی به استرس فکر هم نمیکنید.
۶- تغییر در سبک زندگی
تغییر اساس زندگی است، اگر دوست دارید یک کارآفرین باشید یا یک مدیر موفق، مسئولیت ۱۰۰٪ زندگی خود را بر عهده بگیرید و استارت کار خود را همین حالا بزنید! اگر دوست ندارید چاق یا خیلی لاغر باشید، پس همین حالا اقدام کنید. وقتی شما تمام تمرکز خود را بر روی یک کار بگذارید، استرس شما تبدیل به انرژی و پتانسیلی برای رشد میشود تا سریعتر به هدف خود برسید.
این کارها را نکنید!
کارهایی هستند که باعث تشدید استرس در اشخاص میشوند اگر فکر میکنید روشهای بالا جوابگو نیستند شاید منشا آن را هنوز متوقف نکردهاید، کارهایی مثل؛
مصرف سیگار، مصرف زیاد الکل و ماریجوانا، مصرف بیرویه غذاهای فست فود، تماشای ممتد تلویزیون یا کار با کامپیوتر برای ساعتهای زیاد، دوری گزیدن از دوستان، خانواده و فعالیتهای فیزیکی، مصرف خودتجویزانه قرصها و داروهای آرامبخش، زیاد خوابیدن، به تعویق انداختن کارها، طفره رفتن دائمی از مشکلات، مشاهده سایتهای پورنوگرافی و خودارضایی، خالی کردن استرس روی دیگران «از طریق خشم، خشونت فیزیکی یا کلامی» و کارهای منفی دیگر…
اگر واقعاً کارهای بالا را انجام میدهید و انتظار دارید استرس نداشته باشید، میبایست بدانید که در اشتباه هستید و تا مشکلات را رفع نکنید نمیتوانید درمان خوبی را آغاز کنید.
سخن آخر
مدیریت استرس اما روندی است که میبایست حتما زیر نظر یک متخصص بررسی و اجرا شود زیرا گاهی اوقات ما اصلاً متوجه نیستیم که شاید احساسی که داریم استرس نباشد! برخی بیماریهایی هستند مثل تپش قلب که شباهتاً نزدیک به استرس میباشند، حتی روانشناسان تازهکار نیز در تشخیص آن گاهی دچار اشتباه میشوند، بههمین سبب اگر فکر میکنید واقعاً دچار استرس شدهاید ابتدا به این امر مطمئن شوید و سپس از یک متخصص کمک بگیرید. هیچگاه اقدام به مصرف بیرویه دارو، مخدر یا خود درمانی نکنید زیرا عواقب جبران ناپذیری به همراه دارد.
توصیههای درج شده در این مطلب از بهترین روشهای کنترل استرس بهشمار میروند که استفاده از آنها حتی به افراد عادی نیز کمک میکند تا زندگی نرمالتری را تجربه کنند. با این حساب توصیه پزشکان بازهم در درجه اول قرار دارند.