امروزه شاهد پیشرفت روزافزون دنیای تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی هستیم. این عامل بعلاوه‌ی طمع بالای بعضی افراد برای کسب درآمد بیشتر، شرایط لازم را برای یکسری سوء استفاده‌های اینترنتی فراهم می‌کنند.
طرح پانزی یکی از طرح‌های وسوسه‌انگیز در این حوزه به شمار می‌رود. این طرح با بهره‌گیری از عوامل فوق، اقدام به کلاهبرداری می‌کند. در این مقاله به طور کامل در مورد این طرح توضیح می‌دهیم.

چارلز پانزی کیست؟

چارلز پانزی متولد سوم مارس سال 1882 بود. وی در تابستان 1919 تصمیم به خرید دفتری کوچک و راه‌اندازی کسب و کار خودش گرفت.
وظیفه‌ی این دفتر معرفی فرصت‌های مناسب به افراد دارای ایده بود. چارلز پانزی پس از مدتی یک نامه از طرف شرکتی در اسپانیا با موضوع فرصت‌های تبلیغاتی دریافت کرد.
این نامه حاوی یک کوپن پاسخ بین‌المللی و یا به اختصار IRC بود. در واقع IRC ها با هدف پرداخت هزینه‌های مربوط به حمل و نقل پستی در کشور می‌شدند. طبیعتا مقادیر پرداختی بسته به موقعیت‌ها و کشورها مختلف بود.
او با کسب اطلاعات لازم در مورد این کوپن با ضعف‌های موجود در سیستم آشنا شده و تصمیم به سوءاستفاده از این ضعف‌ها گرفت. بدین ترتیب وی در ظاهر یک بازرگان اهل ایالات متحده آمریکا، اما در واقعیت مسئولیت یک سیستم کلاهبرداری را بر عهده داشت.
روش فعالیت او به این شکل بود که با خرید کوپن‌های تخفیفی اداره پست و ایجاد تعهد در قبال آن‌ها در آمریکا و سایر کشورها، وعده‌ی 50 درصد سود طی 45 روز و 100 درصد سود در مدت 90 روز را به سرمایه‌گذاران خود می‌داد.
چارلز پانزی با بهره‌گیری از دارایی‌های متعلق به سرمایه‌گذاران قبلی و جدید خود، اقدام به پرداخت سودهای اولیه می‌کرد.
این سیستم کلاهبرداری به نام بنیانگذار آن یعنی طرح پانزی شناخته می‌شود. پانزی با انجام این طرح قادر به دریافت 20 میلیون دلار از افراد عضوشده در طرح خودش، در مدت زمان یک سال شد.

طرح پانزی چیست؟

در اصل این طرح یک روش کلاهبرداری به حساب می‌آید. در طرح پانزی، کلاهبردار از طریق ارائه‌ی وعده‌های دروغین به افراد ناآگاه، خواستار دریافت پول و سرمایه‌ی آن‌ها است.
این افراد طرح خود را این چنین توضیح می‌دهند که به وسیله‌ی سرمایه‌ی اعضای خود و سرمایه‌گذاری پول‌ها در جای مناسب قادر به پرداخت سودهای نجومی و کلان و البته تضمینی به سرمایه‌گذاران خود می‌باشند.
در مراحل اولیه‌ی طرح پانزی، اشخاص سودجو از طریق دریافت پول اعضای جدید طرح اقدام به پرداخت سود افراد قدیمی می‌کنند. این عمل با هدف کسب اعتماد اعضا و در نتیجه جذب سرمایه‌ گذاران بیشتر به سیستم صورت می‌گیرد.
اما به مرور زمان این طرح اشباع‌ شده و سرمایه‌گذار جدیدی به آن اضافه نمی‌شود. شخص کلاهبردار هم معمولا پس از نابودی طرح، همراه با مقدار قابل توجهی پول متواری می‌شود.
در واقع در این نوع شیوه‌ی کلاهبرداری شاهد بازی با پول به جای سرمایه‌گذاری هستید.
طول عمر طرح پانزی به عواملی همچون وجود سرمایه‌گذاران جدید و میزان پول مورد نظر طراح بستگی دارد.
در صورت جمع‌آوری مقدار زیادی پول و عدم ورود افراد جدید به این عرصه، هیچ گونه سودی به اعضا توسط طراح پرداخت نمی‌شود؛ بدین ترتیب عمر طرح به پایان می‌رسد.

روش کار طرح پانزی

علی ‌رغم امکان وجود تفاوت در شیوه‌ی کار، ظاهر و نوع وعده‌ها، تمامی طرح‌های پانزی از یک چرخه‌ی اصلی تبعیت می‌کنند. این چرخه به ترتیب شامل مراحل زیر می‌باشد:

تبلیغات فریبنده

در مرحله‌ی اول، کلاهبردار اقدام به انجام تبلیغات کاذب در فضای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی می‌کند. جذب افراد به سیستم و قانع‌ کردن آن‌ها به سرمایه‌گذاری در طرح پانزی از جمله اهداف این نوع تبلیغات محسوب می‌شوند.
البته در بعضی از طرح‌ها امکان به کارگیری روش‌های بازاریابی هم وجود دارد. بدین شکل که کاربر به وسیله‌ی آوردن یک عضو جدید به سیستم، سود بیشتری را نصیب خود می‌کند.

واریز سود های اولیه و کسب اعتماد

واریز سودها به طور مرتب و منظم منجر به کسب اعتماد هر چه بیشتر اعضای قدیمی و همچنین ورود افراد جدید به سیستم مورد نظر می‌شود. پرداخت سودهای اولیه از طریق پول اعضای جدید و یا سرمایه‌ی اولیه‌ی طراح انجام می‌پذیرد.

ورود حجم قابل توجهی از سرمایه

دعوت تعداد کثیری از دوستان و آشنایان نزدیک به شرکت در طرح پانزی، به وسیله‌ی سرمایه‌گذاران قدیمی و همچنین صرف پول بیشتر توسط خودشان در سیستم از نتایج کسب اعتماد آن‌ها می‌باشد.
در نهایت هم حجم زیادی از سرمایه افراد به این طرح وارد می‌شود. متأسفانه در برخی موارد به علت طمع بالا، تعدادی از افراد دست به دریافت وام و قرض سنگین و حتی فروش خانه‌های خود می‌زنند.

فروپاشی طرح پانزی

تمامی مراحل فوق تا زمان حضور و ورود اعضای جدید و عدم جمع‌آوری مقدار پول مورد نظر شخص کلاهبردار به خوبی انجام می‌شود. طراح پس از مواجهه با شرایط مناسب، تمامی پول‌ها را برداشته و ناگهان ناپدید می‌شود. در این زمان نابودی طرح به وقوع می‌پیوندد.

روش تشخیص طرح پانزی

با وجود تفاوت در انواع و شکل‌های مختلف کلاهبرداری‌های پانزی، همگی این طرح‌ها از یکسری خصوصیات و ویژگی‌های اصلی بهره می‌برند. در ادامه به بیان این ویژگی‌ها پرداخته می‌شود.

سودهای نجومی و تضمینی

وعده‌ی سودهای نجومی و حتی تضمینی از جمله خصوصیات مهم یک طرح پانزی به شمار می‌رود. این در حالی است که در صورت به کارگیری پول توسط خود افراد به شکل مستقیم و بدون هیچ واسطه‌ای هم امکان دستیابی به میزان سود پیشنهادی این طرح عملا وجود ندارد.
در صورت مشاهده تضمین چنین سودهایی و بدون هیچ گونه ریسکی بایستی به اصلیت آن طرح‌ها شک کرد.

ناشناس بودن طراح

به علت عدم تمایل طراح پانزی به شناسایی‌شدن، قادر به دریافت اطلاعات چندانی در خصوص تیم و یا گرداننده‌ی طرح نیستید.
البته امکان وجود تعدادی اسم در بعضی از این طرح‌ها وجود دارد. هدف از بیان این اسامی هم جلب اعتماد کاربران است.
اما توجه به این نکته ضروری است که تمامی اسامی به کاررفته، مستعار و تقلبی هستند. به این معنی که به هیچ عنوان امکان ردیابی کلاهبرداران از این شیوه وجود ندارد.

عدم شفافیت لازم در فعالیت‌ ها

یک طرح پانزی به هیچ عنوان به طرز واضح و شفاف در مورد نوع فعالیت خود و کسب سود نجومی به وسیله‌ی آن توضیح نمی‌دهد.
طراح مورد نظر تنها به توضیح مختصری درباره‌ی سرمایه‌گذاری افراد و اعضای خود در بازارهای سرمایه و یا استخراج ارزهای دیجیتال بسنده می‌کند.

فاقد اطلاعات تماس معتبر

از خصوصیات اصلی شیوه‌ی کلاهبرداری توسط طرح پانزی می‌توان به عدم وجود اطلاعات تماس دارای اعتبار در طرح اشاره داشت. در این گونه طرح‌ها، در اکثر موارد با آدرس‌های تقلبی و دفترهای کار اجاره‌ شده برای مدتی کوتاه مواجه می‌شوید.

دریافت پول به شیوه های عجیب

به منظور عدم امکان رهگیری توسط پلیس، طراحان اقدام به دریافت پول سرمایه‌ گذاران از طریق درگاه‌های پرداخت غیرقانونی و یا به وسیله‌ی انواع ارزهای دیجیتال می‌کند.

عدم ارائه مجوزهای قانونی

اکثرا طرح پانزی قادر به اخذ مجوزهای قانونی نیست؛ اما در یکسری از طرح‌های حرفه‌ای امکان فریب مقامات مربوطه و در نتیجه دریافت مجوزهای لازم برای این امور وجود دارد.

طرح هرمی چیست؟

طرح هرمی به شرط عضوگیری افراد و در نتیجه ورود سرمایه‌ی بیشتر به سیستم مربوطه، سود کلانی به این افراد پرداخت می‌کند.
دلیل انتخاب این اسم، ساختار هرمی شکل این طرح می‌باشد. طرح هرمی از بالاترین نقطه‌ی هرم آغاز به فعالیت خود کرده و به مرور زمان و به تدریج به سمت پایین هرم گسترش می‌یابد.
مسلما در این مدل از طرح‌ها، جرأت و جسارت کافی جهت معرفی طرح به افراد لازمه‌ی کسب سود بیشتر در مقایسه با سایر اعضای هرم به حساب می‌آید.
فعالیت بعضی از این طرح‌های هرمی به شکل بازاریابی انجام می‌گیرد. این نوع فعالیت به شیوه‌ای است که عضو جدید از طریق خرید کالا و یا خدمتی خاص باعث کسب سود توسط معرف خودش به سیستم می‌شود.
البته به خاطر داشته باشید که در طرح پانزی دریافت پول بیشتر، اولویت اصلی این نوع طرح‌ها به شمار می‌رود؛ بنابراین قیمت فروش محصولات و خدمات ارائه‌شده به این روش از ارزش ذاتی آن‌ها بالاتر است.
به طور کلی دو حالت برای نابودی طرح‌های هرمی وجود دارد. در حالت اول سود اصلی طراح در فروش محصولات با قیمتی فراتر از ارزش واقعی آن‌ها می‌باشد. در صورت عدم ورود عضو جدید و در نتیجه عدم امکان پرداخت سود به اعضای بالاتر، نابودی هرم رقم می‌خورد.
در حالت دوم هم طراح هیچ محصولی در اختیار اعضای خود قرار نمی‌دهد. سپس همراه با مقدار زیادی پول متواری‌ شده و طرح مورد نظر خود به خود متلاشی می‌شود.

تفاوت های طرح هرمی و پانزی

تا به اینجا با هر دو شیوه‌ی کلاهبرداری، یعنی طرح هرمی و طرح پانزی آشنا شدید، اما اطلاع از شباهت‌ها و تفاوت‌های موجود در بین آن‌ها هم امری ضروری است.

شباهت ها

هر دو این طرح و هرمی به وسیله‌ی ارائه‌ی وعده‌های دروغین باعث فریب افراد می‌شوند. هدف طراحان آن‌ها هم نابودی سرمایه‌ی دیگران و کسب درآمد بیشتر برای خودشان به این روش می‌باشد.
جذب اعضای جدید و ورود آن‌ها به تیم لازمه‌ی بقا و ادامه فعالیت آن‌ها محسوب می‌شود.

تفاوت ها

طرح هرمی با ارائه یکسری محصولات و خدمات اقدام به کلاهبرداری می‌کند. این در حالی است که طرح پانزی نوع فعالیت خود را سرمایه‌گذاری پول‌ها در بازار عنوان می‌کند. طرح هرمی به دلیل دعوت از افراد جدید به وسیله‌ی اعضای قدیمی به صورت شبکه‌ای عمل می‌کند.
این طرح از اساس و پایه یک نوع کلاهبرداری بوده و کاملا غیرقانونی است. در حالی که با وجود یکسری مشکلات در طرح‌های هرمی، امکان حضور قانونی بعضی از آن‌ها هم وجود دارد.

عضویت در طرح پانزی؛ نابودی سرمایه

با وجود تعداد زیادی از طرح‌های وسوسه ‌انگیز در دنیای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، امکان تشخیص طرح پانزی هست. پیشنهاد سودهای نجومی و ناشناس بودن از شاخص‌های اصلی این گونه طرح‌ها به حساب می‌آیند.
بنابراین آشنایی هر چه بیشتر با ویژگی‌های این طرح از نابودی سرمایه‌ی افراد جلوگیری می‌کند. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی چگونگی تشخیص طرح پانزی در خدمت شما سروران گرامی هستیم.