در دنیای روانشناسی انواع روش‌های درمانی وجود دارد که به نوعی ابزار کار روانشناسان محسوب می‌شود. مثبت گرایی یکی از این روش‌های رایج است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. در این زمینه تعاریف زیادی برای مثبت گرایی ارائه شده است که همین امر منجر می‌شود افراد برداشت‌های متفاوت از این روش در علم روانشناسی داشته باشند.
مارتین سلیگمن در این زمینه تجربیات فراوانی دارد که به نوعی بنیان‌گذار این روش است. سلیگمن به این نکته اشاره کرد که افراد زیادی در فرآیند افسردگی احساس درماندگی می‌کنند در همین راستا نظریه روانشناسی درماندگی آموخته شده را مطرح کرد و گام به گام در آن مسیر پیش رفت و برای درمان این حالات از روش مثبت گرایی الهام گرفت. برای آشنایی بیشتر در این زمینه با این مقاله با ما همراه باشید.
روانشناسی مثبت گرا چیست؟
همان‌طور که گفتیم تعاریف متعددی برای روانشناسی مثبت گرایی ارائه شده است اما به صورت کلی تعریفی که بیشتر مورد قبول است به این صورت است:
به بررسی علمی این نکته که چه چیزی زندگی را ارزشمند می‌سازد، روانشناسی مثبت‌گرا می‌گویند.
روانشناسی مثبت‌گرایی به زبان ساده به عنوان یک رویکرد علمی برای بررسی و ارزیابی افکار، احساسات و رفتارهای انسان محسوب می‌شود در این روش تمرکز بر روی نقاط قوت بیشتر از نقاط ضعف است و تمام فرآیند آن در راستای ایجاد حس خوب در زندگی نشات می‌گیرد. در این پروسه تلاش بر این است که سطح حال خوب در زندگی به حالت عالی برسد به جای اینکه تمرکز بر روی نرمال به نظر رسیدن زندگی باشد.
هسته‌ی اصلی روانشناسی مثبت گرا
همان‌طور که اشاره کردیم روانشناسی مثبت‌گرا بیشتر روی رویدادهای مثبت زندگی تمرکز دارد که برای آشنایی بیشتر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تجربه‌های مثبت: از قبیل شادی، شور و شوق، انگیزه داشتن، عشق به انجام کاری
- خصوصیات و حالات مثبت: مانند قدردانی، همدلی کردن، منعطف بودن، دلسوزی، شاکر بودن
یکی از اساس‌ترین اهداف روانشناسی مثبت نگر این است که در گام اول قدرت تغییر دید را برای انسان فراهم می‌کند که همین امر به ظاهر ساده می‌تواند نقطه عطف اساسی در زندگی فرد باشد. به یاد داشته باشید که هیچ روانشناسی نمی‌گوید که همیشه باید به نکات مثبت زندگی فکر کنید و از بقیه مسائل آن غافل شوید، در اصل شما در پروسه زندگی عمده توجه خود را به مثبت گرایی اختصاص می‌دهید و در کنار آن با توجه به مسائل دیگر، تعادل را در زندگی خود به وجود خواهید آورد.
افزایش کیفیت زندگی با استفاده از روانشناسی مثبت گرا
گفتیم که انسان با استفاده از روانشناسی مثبت گرایی قادر است که نحوه‌ی دید خود به زندگی را تغییر دهد و در همین راستا بیشتر با شادی‌ها و اتفاقات مثبت در زندگی خود خو بگیرد. شما با استفاده از یک سری حقایق در این زمینه می‌توانید به نوعی در جهت افزایش کیفیت زندگی خود گام بردارید. به موارد زیر دقت نمایید:
- همه ما می‌دانیم که پول عامل مهمی در ایجاد حس‌های خوب در زندگی محسوب می‌شود اما این امر تنها گزینه ممکن نیست و انسان نقش پول را در عامل خوشبختی بیش از حد پررنگ می‌کند. در همین راستا اگر ما تمرکزمان را کمتر روی ثروتمندتر شدن بگذاریم می‌توانیم احساس شادی بیشتری داشته باشیم.
- به یاد داشته باشید که اگر از پول خود در جهت کسب تجربیات در زندگی خرج کنید حس شادی بیشتری نصیب شما خواهد شد تا پول را برای مادیات خرج کنید.
- مقوله شادی امری مسری است، سعی کنید در انتخاب دوستان و انسان‌هایی که با آن‌ها در ارتباط هستید، افراد شاد و باانگیزه را انتخاب کنید.
- داشتن حس مثبت باعث می‌شود در هر زمینه‌ای عملکرد بهتری داشته باشید.
- در ارتباطات خود در محیط کار هم با افراد مثبت گرا و باانگیزه بیشتر در ارتباط باشید.
- برای ایجاد حس مثبت لازم نیست کارهای بزرگ انجام دهید، از کارهای کوچک شروع کنید.
نظریه‌های ارائه شده در مکتب روانشناسی مثبت گرا
شما در گام اول باید به این باور برسید که روانشناسی مثبت نگر به عنوان یک علم و تکنیک است. بر این اساس می‌توانید این روش را با پایه و اساس محکم‌تری در زندگی خود اجرا کنید. پترسون در این زمینه به نکاتی اشاره کرده است که از تحقیقات زیادی حاصل شده‌اند. در این بخش به این موارد اشاره می‌کنیم:
- شاد بودن یکی از دلیل‌های خوب در زندگی محسوب می‌شود و همین روال باعث خلق شادی بیشتر می‌شود.
- افراد شاد منعطف پذیرتر هستند.
- شخصیت افراد در زمان بحران نمود پیدا می‌کند و در این زمان بهتر می‌توان افراد را شناخت.
- تا زمانی که در کارهای خود هدف داشته باشم، زندگی برای ما ارزشمندتر می‌شود
- بعد از گذشت یک زمان، پول بر روی شادی اثر مخرب می‌گذارد و در این زمان با خرج کردن پول برای دیگران می‌توان شاد بود.
- همیشه به یاد داشته باشید که شفقت و مهرورزی به خود و دیگران مهم‌تر از منطق و عقل به شمار می‌آیند.
- یک زندگی خوب، بستر فوق‌العاده‌ای برای آموختن و کسب تجربیات مختلف است.
بررسی اهداف روانشناسی مثبت گرا
روانشناسی مثبت گرا دارای فواید بسیاری است که به منظور آشنایی بیشتر به موارد زیر توجه نمایید:
- مهم‌ترین هدف این روش این است که باعث ایجاد تأثیرات مثبت در زندگی فرد می‌شود.
- تجربیات مثبت فرد از لحاظ رفتاری، عاطفی بیشتر می‌شود.
- باعث شکوفایی نقاط قوت فرد در زندگی و حرفه‌ی کاری می‌شود.
- برای کشف هدف در زندگی بسیار تأثیرگذار است.
- کسب حس خوب و شادی از زندگی روزانه را در شخص بیشتر می‌کند.
- در گذر زمان فرد به یک انسان خوشبین تبدیل می‌شود.
- شخص همیشه قدر لحظه‌های خود را می‌داند و به اشتباه درگیر تفکرات خویش نمی‌شود.
- باعث می‌شود فرد در زمان حال زندگی کند و غرق در گذشته و آینده نباشد.
روان درمانی به روش روانشناسی مثبت گرا
برای جواب به سوال روان درمانی مثبت نگر چیست؟ باید بگوییم فرآیند روان درمانی مثبت گرا بیشتر شبیه به درمان سلامتی انسان است که با استفاده از برخی نکات و ممارست در اجرای آن‌ها می‌توان به نتیجه مطلوب در زندگی دست یافت. همین‌طور که می‌دانید در حال حاضر بشر در زندگی روزانه خود با چالش‌های متفاوتی مواجه می‌شود که خواه یا ناخواه تأثیرات بد و منفی در ذهن فرد به جای می‌گذارد. در صورتی که شما یک انسان مثبت گرا و یا خوشبین نباشید به نوعی در این چالش‌ها و پیامدهای بعد از آن غرق خواهید شد و بیرون آمدن از این تاریکی به زحمت بیشتری نیاز دارد. روانشناسان با استفاده از علم مثبت گرا به خوبی می‌توانند شخص مدنظر را از زوایای مختلف زندگی آگاه کنند در این روش شخص به جای تمرکز بر روی مسائل و مشکلات زندگی، بیشتر بر روی حس‌های خوب داشته‌های خود از قبیل دوستان و خانواده برخی مادیات، سپاسگذار خواهد بود و به همین ترتیب باعث می‌شود که از گوشه‌گیری و عزلت خود فاصله بگیرد و شخصیت خود را به نوعی قوی‌تر از قبل کند.
سخن آخر
سعی کردیم با تهیه و ارائه این مقاله، درک خوبی از مقوله روانشناسی مثبت گرا را برای شما فراهم کنیم. روانشناسی مثبت نگر به عنوان یک علم پتانسیل‌های بالایی برای بهبود کیفیت زندگی شما دارد و این روش در سراسر دنیا رواج یافته و اکثر افراد با استفاده از آن نقطه عطف بسیار مؤثری را در زندگی خود رقم زده‌اند. همیشه به یاد داشته باشید که مثبت گرایی و خوشبین بودن به این معنا نیست که شما در برابر مشکلات زندگی بی‌تفاوت باشید و برای آن‌ها اهمیت قائل نشوید بلکه به این معنی است که با تدبیر و تصمیمات بهتری با مشکلات برخورد کنید و از تصمیمات و احساس‌های هیجانی به دور باشید.
