ارز دیجیتال یا ارز رمز نگاری شده یا رمز ارز، در اصل یک پول دیجیتال غیرمتمرکز است. اولین رمز ارزی که راه اندازی شد و توانست عنوان بزرگترین، تاثیرگذارترین و مهمترین رمز ارز را به خود اختصاص دهد بیت کوین است. در این مقاله برای آشنایی با دنیای رمز ارزها خواهیم گفت که ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد. همچنین انواع ارز دیجیتال را بررسی خواهیم کرد.
پیدایش ارز دیجیتال
ایده راه‌اندازی ارز دیجیتال یا cryptocurrency با هدف ارسال بدون ردیابی واحد پولی و بدون دخالت سازمان‌های مرکزی چون بانک‌ها به اواخر 1980 میلادی برمی‌گردد. در سال 1995 میلادی یک رمزنویس آمریکایی با نام دیوید چائوم David Chaum موفق به ابداع پول الکترونیکی با نام دیجی‌کش Digicash شد و بیت گولد Bit Gold که آن را پیش درآمد بیت کوین Bitcoin می‌دانند در سال 1998 میلادی توسط نیک سزابو Nick Szabo طراحی شد. در واقع شرکت‌کنندگانی که می‌توانستند با استفاده از کامپیوتر پازل‌های رمزنگاری شده را حل کنند به عنوان پاداش بیت‌گولد دریافت می‌کردند. اگر ایده چائوم و سزابو را ترکیب کنیم به چیزی می‌رسیم که امروزه آن را بیت‌کوین می‌گویند.
شخص یا اشخاصی تحت نام مستعار ساتوشی ناکاموتو Satoshi Nakamoto با ترکیب ایده پائوم و سزابو توانستند بیت کوین را خلق کنند. یعنی یک سیستم پولیِ الکترونیک با ویژگی شبکه‌ای همتا به همتا یا بدون واسطه که در آن، واسطه‌ای به جز بستر بلاک چین blockchain در شبکه جهانی اینترنت و رایانه وجود ندارد.
همان‌طور که گفتیم هدف از ایجاد این نوع ارز در مرتبه اول دخالت نداشتن سازمان‌های مرکزی و حدف واسطه بین خریداران و فروشندگان است و در مرتبه دوم افزایش امنیت و جلوگیری از تقلب و کلاهبرداری ارزی و آسان شدن هر چه بیشتر مبادلات است. امروزه صدها نوع ارز دیجیتال وجود دارد که مهمترین آن‌ها به ترتیب بیت کوین، ریپل ، اتریوم و لایت کوین است. گفتنی است که در ایران بیت کوین نسبت به سایر ارزهای دیجیتال محبوبیت بیشتری دارد.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع روش های خرید و فروش ارز دیجیتال
انواع ارز دیجیتال
در ادامه انواع ارز دیجیتال، دسته‌بندی و کاربرد هر یک را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد. ارزهای دیجیتال به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند.
پول‌های دیجیتال
پول‌های دیجیتال همانند پول‌های واقعی عمل می‌کنند و می‌توان آن‌ها را ذخیره و سرمایه‌گذاری کرد. مزیت این نوع پول نسبت به پول واقعی این است که نیاز به جا به جایی ندارند چرا که ماهیت فیزیکی ندارند. راحتی در انجام معاملات به دلیل حذف واسطه، مصونیت تورمی و کاهش ارزشی، امنیت بسیار بالا و … از مزایای دیگر آن‌ها است.
از جمله ارزهای دیجیتالی که در تقسیم بندی پول‌های دیجیتالی قرار می‌گیرند؛ بیت کوین (BTC) ، لایت کوین ( LTC ) ، ورت کوین ( VTC ) ، دوژ کوین( DOGE ) و … هستند.
ارز دیجیتال پلتفرمی
دسته دوم انواع ارز دیجیتال، ارزهای دیجیتالی پلتفرم‌ها هستند که نوعی قرارداد هوشمند و بر پایه شبکه بلاک چین هستند. در واقع این ارزهای دیجیتالی رمز پایه‌ای، نرم‌افزارهایی هستند که توانایی انجام فعالیت‌های مختلف را در بستر شبکه بلاک چین به کاربران می‌دهند که اولین و مهمترین پلتفرم ارز دیجیتال نیز اتریوم است.
پس از اتریوم پلتفرم‌های کاربردی و مهم دیگری نیز به وجود آمدند که امکانات متفاوتی را به کاربران خود ارائه می‌کنند. مانند: نئو (NEO) ، کاردانو (ADA) ، ای او آس (EOS) و … .
ارز دیجیتال مالی
در دسته سوم انواع ارز دیجیتال، ارز دیجیتال مالی قرار دارد که بخش بسیار بزرگی از ارزهای دیجیتالی را به صورت پلتفرم و ارزهای مختلف تشکیل می‌دهد. هدف از تاسیس این نوع ارزها انجام فعالیت‌های مالی به صورت دیجیتالی و با حذف واسطه بود؛ که منجر به کمتر شدن هزینه‌ها می‌شود. ارزهای دیجیتال مالی انواع مختلفی دارند و هر کدام به نوبه خود خدمات خاصی را که سبب تسهیل معاملات می‌شود به کاربران خود ارائه می‌کنند. این ارزها به 6 دسته مهم دیگر دسته‌بندی می‌شوند که عبارتند از :
– ارزهای دیجیتالی پرداخت
– ارزهای دیجیتالی صرافی‌ها
– ارزهای دیجیتالی سرمایه‌گذاری
– ارزهای دیجیتال قرض و وام
– ارزهای دیجیتال جذب سرمایه
– ارزهای دیجیتالی بیمه
کاربرد ارز دیجیتال
چنان که گفتیم ارزهای دیجیتال پول‌های دیجیتالی با امنیت بسیار بالا هستند که کاربردهای فراوانی نیز دارند. در ادامه برخی از این کاربردهای اشاره خواهیم کرد.
خرید اینترنتی
رمز ارزها در ابتدا برای تسهیل در پرداخت‌های اینترنتی مورد استفاده قرار گرفتند. این ارزها مانند پول‌های واقعی در معامله‌های مالی و خریدهای اینترنتی استفاده شدند. هنوز هم در منوی پرداخت بسیاری از سایت‌های بزرگ دنیا، اپلیکیشن‌های موبایلی، آنلاین شاپ‌ها و فروشگاه‌های معتبر، امکان خرید و فروش اینترنتی با ارزهای دیجیتال وجود دارد.
معامله در سطح بین‌المللی
ارز دیجیتال پولی است که متعلق به هیچ کشوری نیست و در واقع به عنوان یک واحد پول بین‌المللی شناخته شده است. با ارز دیجیتال از هر نقطه از جهان با نقاط دیگر می‌توان معاملات مالی انجام داد.
تسهیل معاملات سنگین
رمز ارزها مبتنی بر پول فیزیکی نیستند و این یک ویژگی مثبت برای انجام معاملاتی با ارزش‌های بالا و حجم سنگین پول است. در بسیاری از معاملات سنگین با هزینه جابه جایی پول‌های فیزیکی زیاد می‌توان از ارزهای دیجیتال استفاده کرد.
سرمایه گذاری با ارزهای دیجیتالی
یکی دیگر از کاربردهای ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری است که به دلیل استقبال از این بازار مالی امروزه در دنیا بسیار رواج پیدا کرده است و باعث ورود پول‌های هنگفت به این بازار و جذاب شدن آن شده است.
دور زدن تحریم ها
استفاده از ارزهای دیجیتال می‌تواند یکی از راه‌های دور زدن تحریم‌ها باشد و می‌توان یکی از مهمترین کاربردهای ارز دیجیتال را این موضوع دانست.
آیا می‌توان به ارز دیجیتال اعتماد کرد؟
سوالی که همواره در رابطه با انواع ارزهای دیجیتال پرسیده می‌شود این است که ارزش ارز دیجیتالی بر چه پایه‌ای حساب می‌شود؟ جواب آن بسیار ساده است؛ این ارزش از خود مردم حاصل می‌شود. یعنی اعتماد افراد به یک پول دیجیتالی می‌تواند موجب تعیین ارزش آن شود.
به عنوان مثال بیت کوین در سال 2010 به ازای هر واحد تنها نیم دلار بود و در حال حاضر قیمت آن بیش از 46 هزار دلار است و چندی پیش به سقف قیمتی 68 هزار دلار هم رسیده بود. با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت که از سال 2010 میلادی تا کنون بیت کوین رشد 70 هزار برابری را تجربه کرده است که بسیار چشمگیر است. با همین استدلال می‌توان گفت که ارزش ارزی چون بیت کوین اساس اعتماد به آن را بنا می‌کند. اما این بازار نیز مانند دیگر بازارهای مالی در کنار مزایا معایبی نیز دارد.
جمع بندی
در این مقاله به این موضوع پرداختیم که ارز دیجیتال چیست و انواع ارز دیجیتال کدامند. اما همان‌طور که می‌دانید صحبت از تمامی مفاهیم ارزهای دیجیتال در یک مقاله امکان‌پذیر نیست و ما در این مقاله تنها به بخشی از کلیات اشاره کردیم. به طور کلی ارز دیجیتال یک نوع دارایی دیجیتالی است که در تعداد زیادی از رایانه‌ها توزیع شده است و ساختار غیر متمرکز آن باعث می‌شود که خارج از کنترل دولت‌ها و مقامات مرکزی باشد.
